Wydawca treści Wydawca treści

Lasy regionu

Cechą charakterystyczną lasów w naszym regionie jest występowanie dużych, zwartych kompleksów leśnych - puszcz.

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku administruje lasami na powierzchni 624,5 tysięcy hektarów, w tym 582,6 tysięcy hektarów samych lasów. Cechą charakterystyczną lasów w tym rejonie jest występowanie dużych, zwartych kompleksów leśnych - puszcz:

  • Puszczy Augustowskiej (110 tys. ha)
  • Puszczy Boreckiej (23 tys. ha)
  • Puszczy Knyszyńskiej (105 tys. ha)
  • Puszczy Kurpiowskiej (34 tys. ha)
  • Puszczy Piskiej (70 tys. ha w granicach RDLP Białystok)
  • Puszczy Rominckiej (13 tys. ha).
  • Puszczy Białowieskiej (62 tys.ha)

Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej, opracowanej przez Mroczkiewicza i Tramplera tereny RDLP w Białymstoku lokują się w: II Krainie Mazursko – Podlaskiej oraz IV Krainie Mazowiecko – Podlaskiej.

Są to tereny położone w zasięgu zlodowacenia bałtyckiego, z krajobrazami o charakterze pagórkowatym, sandrowym lub równinno – morenowym. Klimat Krainy II jest surowy i najchłodniejszy (za wyjątkiem gór) w Polsce.

Szczególnie chłodne są tereny północno-wschodnie, gdzie w okolicy Wiżajn znajduje się polski biegun zimna.

O surowości klimatu Krainy Mazursko – Podlaskiej świadczy również najkrótszy w Polsce termiczny okres wegetacyjny roślin, który wynosi od 190 do 210 dni. Najliczniej występują tu bory sosnowe, spotykane na ubogich i średnio żyznych siedliskach świeżych, wilgotnych i bagiennych. Sosna zwyczajna jest podstawowym gatunkiem lasotwórczym, posiada tu optymalne warunki rozwojowe i wykształca bardzo wartościowe ekotypy znane szeroko jako sosna mazurska i sosna supraska. Kolejnym gatunkiem o zasadniczym znaczeniu w Krainie II jest świerk pospolity, występujący jako gatunek panujący w niektórych drzewostanach, tworzący zespoły niżowych świerczyn borealnych. W Puszczy Białowieskiej osiąga on wysokość do 51 m.

Bocian czarny w Puszczy Białowieskiej, fot. Piotr Wawrzyniak

Siedliska żyzne, związane z podłożem gliniastym i gliniasto-piaszczystym reprezentowane są przez tzw. grądy, czyli lasy liściaste, gdzie gatunkiem dominującym jest dąb szypułkowy (rzadziej bezszypułkowy), który w zmieszaniu ze świerkiem, grabem, brzozą i niekiedy lipą, preferuje siedliska zarówno świeże jak i wilgotne. Na siedliskach o wilgotnym lub bagiennym charakterze, czyli w zagłębieniach terenowych oraz sąsiedztwie rzek, strumieni, jezior, występują zbiorowiska roślinne znane jako olsy lub łęgi olszowe oraz łęgi jesionowo-olszowe. Istotną rolę odgrywa tutaj olsza czarna, która tworzy drzewostany lite lub z domieszką jesionu.

Duże znaczenie przyrodnicze i gospodarcze ma brzoza pojawiająca się na wszystkich siedliskach. Pozostałe gatunki drzewiaste, takie jak jesion, grab, klon, lipa, modrzew, występują w leśnych zespołach roślinnych z reguły w formie domieszek.

Południowa i południowo-zachodnia część zasięgu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku położona jest w IV Mazowiecko – Podlaskiej Krainie przyrodniczo-leśnej. Leży ona w obszarze zlodowacenia środkowo-polskiego i dominują tu krajobrazy o dość silnie rozmytych formach o charakterze równinnym. Kraina ta jest cieplejsza od Krainy Mazursko – Podlaskiej, a także nieco suchsza, z mniejszą ilością opadów atmosferycznych. Najliczniej występują również i tutaj bory sosnowe, wyraźnie związane z ubogimi, piaszczystymi, często wydmowymi siedliskami świeżymi i wilgotnymi. Część IV Krainy, leżąca w granicach białostockiej dyrekcji Lasów Państwowych , charakteryzuje się mniejszą lesistością oraz stosunkowo niską zasobnością drzewostanów. Znaczną część tych drzewostanów stanowią zbiorowiska roślinne pochodzące ze sztucznych zalesień gruntów porolnych.


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Historia ukryta w lasach

Historia ukryta w lasach

Niecodzienną „znajdkę” wykopał jeden z członków Gołdapskiego Stowarzyszenia Historycznego ARCHEO w lasach naszego nadleśnictwa, w okolicy Olecka, a jest nią, zapinka jaćwieska z brązu, datowana na około XI – XII wiek n.e.

Znalezisko jest tym bardziej ciekawe, że wg archeologów zapinki z tak zwanymi makówkowatymi zakończeniami należą raczej do rzadkich (inf. przekazana przez dr Marcina Engela z PMA w Warszawie). Ten cenny przedmiot zgodnie z obowiązującym prawem został przekazany Warmińsko-Mazurskiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków w Olsztynie za pośrednictwem Delegatury z Ełku. Dalsze poszukiwania na tym terenie zostały zawieszone.

I tu należałoby powiedzieć kilka słów o tym do kogo ów zapinka należeć mogła.

O skandynawskich Wikingach, ludzie walecznych wojowników słyszał prawie każdy, powstają o nich książki, nagrywane są filmy i ich historia żyje w przestrzeni publicznej.  Tymczasem ziemie pomiędzy Wielkimi Jeziorami Mazurskimi na zachodzie, środkowym odcinkiem rzeki Niemen na wschodzie i na północy oraz Biebrzą i Narwią na południu zamieszkiwał lud nie mniej waleczny niż Wikingowie, wyznający tajemniczą wiarę i budzący strach wśród innych ludów– Jaćwingowie, zwani też Jaćwięgami, Sudowami, Polekszanami i Dajnowami.  Jak sami o sobie mówili tego nie wiemy. Tereny przez nich zajmowane zwane są Jaćwieżą lub Sudowią. Był to lud utożsamiany etnicznie z Bałtami, a blisko spokrewniony z Litwinami  i Prusami, lud pogański i niepiśmienny, dlatego też niewiele o nich wiemy. Najprawdopodobniej najdłużej były zajmowane przez Jaćwingów tereny obecnej Suwalszczyzny. Grupy rodowo-plemienne jednoczyły się na czas prowadzenia wojen i wypraw łupieżczych. W swoich wyprawach zapuszczali się dość daleko, nawet w okolice Grudziądza i Lublina. Gdy nie prowadzili wojen i wypraw zajmowali się rolnictwem, bartnictwem, hodowlą i rybołówstwem. Wykazywali też wysoki kunszt rzemieślniczy, wytwarzali noże, topory, a także biżuterię i ozdoby, doskonale obrabiając brąz i srebro.

Na obecnych terenach Suwalszczyzny i Mazur Wschodnich spotkamy ślady osadnictwa jaćwieskiego w postaci grodzisk tj. pozostałości budowli mających charakter obronny ale także osad nie mających charteru obronnego tj. miejsc życia codziennego tego jakże ciekawego ludu.  Bardzo charakterystyczne, ciekawe i kryjące wiele tajemnic są też miejsca pochówków Jaćwingów.  Kurhan, będący miejscem pochówku, to wypiętrzony grób składający się z kilku warstw kamieni,  w dzisiejszych czasach wyglądający jak niewielkie wzniesienie ternu, często porośnięte drzewami. Skupiska kurhanów zwane są cmentarzyskami.  Groby były bogato wyposażane w narzędzia, naczynia, biżuterię, broń itp. Im zamożniejszy ród tym kurhan był bogatszy. Dlatego też kurhany stanowią obecnie bardzo bogate źródło informacji o społecznościach Jaćwieży.

Zachęcamy do zgłębiania wiedzy o Jaćwingach i ich życiu. Polecamy odwiedzenie Muzeum Okręgowego w Suwałkach, w którym zgromadzono znaczną ilość eksponatów związanych z życiem Jaćwingów . Muzeum organizuje również doroczny Jaćwieski Festyn Archeologiczny, jest to impreza cykliczna, warta odwiedzenia. 

Kto wie, że może znaleziona zapinka jest częścią jakiejś większej historii, a nawet jeśli po sondażowych badaniach archeologicznych okaże się, że było to przypadkowe znalezisko, to i tak stanowi ono małą ale cenną cegiełkę w historii, która działa się na naszych terenach.

 

Anna Garackiewicz, konsultacja WKZ Delegatura w Ełku