Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku dostrzegając rolę certyfikacji gospodarki leśnej, jak również odpowiadając na oczekiwania ze strony przemysłu drzewnego, lokalnych władz oraz organizacji pozarządowych, rozpoczęła na początku bieżącego roku rozmowy zmierzające do uzyskania certyfikatu w systemie FSC. 

W kwietniu 2024 r. RDLP w Białymstoku nawiązała współpracę z akredytowaną przez FSC jednostką SGS Polska, która przeprowadziła na terenie białostockich nadleśnictw, stosowne audyty, wizje terenowe i przeglądy dokumentacji.

Efektem audytów było stwierdzenie, że zarządzanie lasami w północno-wschodnim regionie Polski jest zgodne z wymogami Krajowego Standardu Gospodarki Leśnej FSC w Polsce, FSC-STD-POL-01-02-2013 z 6.10.2020 r.

Certyfikacja FSC to jeden z postulatów naszych partnerów z branży drzewnej, ale i lokalnych samorządów oraz organizacji pozarządowych. Dlatego potraktowaliśmy tę sprawę priorytetowo i z zaangażowaniem przeszliśmy złożony proces certyfikacji, tak by w jak najszybszym czasie uzyskać certyfikat FSC. Cieszymy się, że od 15 września 2024 r. drewno sprzedawane przez 28 nadleśnictw RDLP w Białymstoku posiada certyfikat nie tylko PEFC, ale również FSC – mówi Tadeusz Wilczyński, Dyrektor RDLP w Białymstoku.

Kategoria HCFV:

• 1.1.1- Obszary w granicach rezerwatów przyrody z zabiegami ochronnymi

Wszystkie zadania ochronne wykonywane są zgodnie z planem ochrony rezerwatu, a w przypadku braku planu ochrony realizacja zadań ochronnych ustalonych Decyzją Dyrektora RDOŚ .

W okolicznościach wymagających działań interwencyjnych nie przewidzianych w/w aktach, zadania te wykonywane są na mocy decyzji wydawanych przez sprawującego nadzór nad rezerwatem, każdorazowo w stosunku do zaistniałego zdarzenia.

• 1.2- Ostoje zagrożonych gatunków

Zlokalizowane ostoje zagrożonych gatunków zwierząt podlegają ochronie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016r.– w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt.

W przypadku gatunków ptaków dla których wymagane jest ustalenie granic miejsc rozrodu lub regularnego przebywania, wyznaczone są strefy ochrony całorocznej i okresowej, które podlegają wyłączeniu z prowadzenia w nich czynności gospodarczych o wielkościach zatwierdzonych przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.

Kategoria HCVF 1.2 dla obszarów występowania gatunków chronionych, obowiązuje również dla gatunków dla których nie tworzy się stref.

W miejscach przebywania gatunków zagrożonych, dla których nie tworzy się stref ochronnych, prace gospodarcze należy ograniczyć do minimum; zaplanować w sposób jak najmniej zmieniający warunki środowiska.

Wymagane zabiegi gospodarcze wynikające z potrzeb lasu powinny być poprzedzone  lustracją terenową, podczas której należy także dokonać oceny oddziaływania prac leśnych na różnorodność biologiczną. Zabiegi te należy wykonywać w okresie zimowym lub innym,  pozwalającym na minimalizację szkód.

W okolicznościach wymuszających  podjęcie interwencyjnych  działań gospodarczych, jakiekolwiek prace powodujące negatywne oddziaływanie na środowisko, uzgadniane są z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska na mocy decyzji przez nią wydanych.

• 3.1- Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej

Są to siedliska na których nie wykonuje się żadnych czynności, wyłączone z użytkowania. Ingerencja na obszarze możliwa jedynie w przypadkach, gdy występują szczególne potrzeby przyrodnicze, gdy mamy do czynienia z przejściową formą ekosystemu np. pochodzenia antropogenicznego przejściowe stadium sukcesji, prowadzenie działań ma na celu opóźnienie zmian środowiskowych.

Siedliska te pomimo małego udziału w ogólnej powierzchni lasów mają ogromne znaczenie pod względem różnorodności biologicznej, na każdym z jej trzech poziomów: ekosystemowym, gatunkowym, genetycznym.

Zaniechanie działań gospodarczych umożliwia zachowanie siedlisk tworzących „wyspy”, cenne pod względem przyrodniczym wśród obszarów objętych gospodarowaniem, gdzie zachodzą jednocześnie procesy naturalnego odnowienia i obumierania organizmów, przechodząc kolejno przez wszystkie fazy sukcesji.

• 3.2- Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy

Działania nadleśnictwa na pozostałych  siedliskach naturowych realizowane są wg wskazań PUL z uwzględnieniem wytycznych  zawartych w „Poradnikach ochrony siedlisk i gatunków” prezentowanych przez Ministerstwo Środowiska w części poświęconej programowi „Natura 2000”, a także wniosków wynikających z oceny potencjalnego wpływu zabiegów hodowlanych na różnorodność biologiczną. Wykonywane zabiegi powinny być ukierunkowane na ochronę i/ lub odtwarzanie zniekształconych środowisk poprzez tworzenie warunków sprzyjających naturalnej regeneracji.

• 4.1- Lasy wodochronne i 4.2- Lasy glebochronne

Lasy wodo- i glebochronne utworzone zostały w ramach gospodarstwa specjalnego Decyzją Ministra Środowiska. Nadanie im statusu lasów ochronnych poprzedził wniosek PGL Lasy Państwowe po szerokiej konsultacji z właściwymi terytorialnie jednostkami samorządowymi.

O ich roli w gospodarstwie leśnym decydują: położenie i funkcje (poza gospodarczymi), jakie mają do spełnienia.

Forma ochronności  została im przyznana ze względu na ich lokalizację, gdzie obok spełniania funkcji zabezpieczenia potrzeb społeczeństwa na surowiec drzewny, musi być zachowany charakter podstawowych czynników warunkujących rozwój lasu: gleby i wody.

Tą formą objęto lasy położone w najwrażliwszych przyrodniczo fragmentach terenu, narażonych w przypadku wielkopowierzchniowego pozbawienia ich roślinności drzewiastej na nieodwracalne uszkodzenia wskutek erozji lub podtopienia.

Przewidziane w tych miejscach zabiegi gospodarcze ograniczają się do pielęgnowania lasu, jego przebudowy oraz eksploatacji w bardzo ograniczonym powierzchniowo zakresie.

Jako zabiegi pielęgnacyjne przewidywane są tu czyszczenia młodników i zabiegi trzebieżowe polegające na wykonywaniu selekcji drzew: usuwaniu chorych, wadliwych, nie rokujących przyszłości hodowlanej, na korzyść zdrowych, silnych, dobrze ukształtowanych dających pewność prawidłowego rozwoju lasu. Jeżeli w granicach lasów glebo- lub wodochronnych znajdują się fragmenty innych kategorii lasów HCVF, to dla tych fragmentów stosuje się odpowiednio sposoby postępowania uwzględniające różne kategorie HCVF.

Funkcje gospodarcze polegające na eksploatacji lasu, ograniczają się w zasadzie do czynności zmierzających do jego przebudowy i urozmaicenia składu gatunkowego optymalnego dla zajmowanego siedliska i terenu. Przewidywane są tu metody ograniczające rozmiar usuwanego drzewostanu w postaci rębni złożonych, gdzie odsłonięciu mogą podlegać tylko niewielkie powierzchnie (nie dotyczy gospodarowania przy zakładaniu bloków upraw pochodnych). Okres odnowienia i przebudowy drzewostanu dostosowany jest do jego funkcji nieprzerwanej ochrony siedliska i określony jest na 20 - 50 lat. W ten sposób bez szkody dla środowiska zgodne są cele ochrony i oczekiwania społeczne.

• 6.- Lasy kluczowe dla społeczności lokalnej.

Są to lasy na terenie których znajdują się  miejsca o szczególnym znaczeniu dla społeczności lokalnych. Zostały one zainwentaryzowane. Zasady gospodarowania polegają między innymi na uporządkowaniu starych cmentarzy, pojedynczych mogił, odsłonięciu zapomnianych kapliczek. Wycinanie drzew odbywa się po konsultacji z lokalnymi społecznościami lub bez takich konsultacji, gdy zadanie dotyczy likwidowania zagrożeń życia lub zdrowia użytkowników obiektów, lub jeżeli dotyczy zagrożeń w odniesieniu do samych obiektów.

o numerze BVCPL/PEFCFM/11/1 obejmujący 28 nadleśnictw działających na obszarze administracyjnym RDLP.

Certyfikat PEFC jest gwarancją prowadzenia przez RDLP w Białymstoku trwałej i zrównoważonej gospodarki leśnej.

MONITORING STANU LASU

Informacje dotyczące monitoringu stanu lasu dostępne w załączniku poniżej