Asset Publisher Asset Publisher

Zasady gospodarowania w lasach HCVF

07.10.2024 | Piotr Borzeński

Kategoria HCFV:

1.1.1- Obszary w granicach rezerwatów przyrody z zabiegami ochronnymi

Wszystkie zadania ochronne wykonywane są zgodnie z planem ochrony rezerwatu, a w przypadku braku planu ochrony realizacja zadań ochronnych ustalonych Decyzją Dyrektora RDOŚ .

W okolicznościach wymagających działań interwencyjnych nie przewidzianych w/w aktach, zadania te wykonywane są na mocy decyzji wydawanych przez sprawującego nadzór nad rezerwatem, każdorazowo w stosunku do zaistniałego zdarzenia.

1.2- Ostoje zagrożonych gatunków

Zlokalizowane ostoje zagrożonych gatunków zwierząt podlegają ochronie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016r.– w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt.

W przypadku gatunków ptaków dla których wymagane jest ustalenie granic miejsc rozrodu lub regularnego przebywania, wyznaczone są strefy ochrony całorocznej i okresowej, które podlegają wyłączeniu z prowadzenia w nich czynności gospodarczych o wielkościach zatwierdzonych przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.

Kategoria HCVF 1.2 dla obszarów występowania gatunków chronionych, obowiązuje również dla gatunków dla których nie tworzy się stref.

W miejscach przebywania gatunków zagrożonych, dla których nie tworzy się stref ochronnych, prace gospodarcze należy ograniczyć do minimum; zaplanować w sposób jak najmniej zmieniający warunki środowiska.

Wymagane zabiegi gospodarcze wynikające z potrzeb lasu powinny być poprzedzone lustracją terenową, podczas której należy także dokonać oceny oddziaływania prac leśnych na różnorodność biologiczną. Zabiegi te należy wykonywać w okresie zimowym lub innym, pozwalającym na minimalizację szkód.

W okolicznościach wymuszających podjęcie interwencyjnych działań gospodarczych, jakiekolwiek prace powodujące negatywne oddziaływanie na środowisko, uzgadniane są z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska na mocy decyzji przez nią wydanych.

3.1- Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej

Są to siedliska na których nie wykonuje się żadnych czynności, wyłączone z użytkowania. Ingerencja na obszarze możliwa jedynie w przypadkach, gdy występują szczególne potrzeby przyrodnicze, gdy mamy do czynienia z przejściową formą ekosystemu np. pochodzenia antropogenicznego przejściowe stadium sukcesji, prowadzenie działań ma na celu opóźnienie zmian środowiskowych.

Siedliska te pomimo małego udziału w ogólnej powierzchni lasów mają ogromne znaczenie pod względem różnorodności biologicznej, na każdym z jej trzech poziomów: ekosystemowym, gatunkowym, genetycznym.

Zaniechanie działań gospodarczych umożliwia zachowanie siedlisk tworzących „wyspy”, cenne pod względem przyrodniczym wśród obszarów objętych gospodarowaniem, gdzie zachodzą jednocześnie procesy naturalnego odnowienia i obumierania organizmów, przechodząc kolejno przez wszystkie fazy sukcesji.

3.2- Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy

Działania nadleśnictwa na pozostałych siedliskach naturowych realizowane są wg wskazań PUL z uwzględnieniem wytycznych zawartych w „Poradnikach ochrony siedlisk i gatunków” prezentowanych przez Ministerstwo Środowiska w części poświęconej programowi „Natura 2000”, a także wniosków wynikających z oceny potencjalnego wpływu zabiegów hodowlanych na różnorodność biologiczną. Wykonywane zabiegi powinny być ukierunkowane na ochronę i/ lub odtwarzanie zniekształconych środowisk poprzez tworzenie warunków sprzyjających naturalnej regeneracji.

4.1- Lasy wodochronne i 4.2- Lasy glebochronne

Lasy wodo- i glebochronne utworzone zostały w ramach gospodarstwa specjalnego Decyzją Ministra Środowiska. Nadanie im statusu lasów ochronnych poprzedził wniosek PGL Lasy Państwowe po szerokiej konsultacji z właściwymi terytorialnie jednostkami samorządowymi.

O ich roli w gospodarstwie leśnym decydują: położenie i funkcje (poza gospodarczymi), jakie mają do spełnienia.

Forma ochronności została im przyznana ze względu na ich lokalizację, gdzie obok spełniania funkcji zabezpieczenia potrzeb społeczeństwa na surowiec drzewny, musi być zachowany charakter podstawowych czynników warunkujących rozwój lasu: gleby i wody.

Tą formą objęto lasy położone w najwrażliwszych przyrodniczo fragmentach terenu, narażonych w przypadku wielkopowierzchniowego pozbawienia ich roślinności drzewiastej na nieodwracalne uszkodzenia wskutek erozji lub podtopienia.

Przewidziane w tych miejscach zabiegi gospodarcze ograniczają się do pielęgnowania lasu, jego przebudowy oraz eksploatacji w bardzo ograniczonym powierzchniowo zakresie.

Jako zabiegi pielęgnacyjne przewidywane są tu czyszczenia młodników i zabiegi trzebieżowe polegające na wykonywaniu selekcji drzew: usuwaniu chorych, wadliwych, nie rokujących przyszłości hodowlanej, na korzyść zdrowych, silnych, dobrze ukształtowanych dających pewność prawidłowego rozwoju lasu. Jeżeli w granicach lasów glebo- lub wodochronnych znajdują się fragmenty innych kategorii lasów HCVF, to dla tych fragmentów stosuje się odpowiednio sposoby postępowania uwzględniające różne kategorie HCVF.

Funkcje gospodarcze polegające na eksploatacji lasu, ograniczają się w zasadzie do czynności zmierzających do jego przebudowy i urozmaicenia składu gatunkowego optymalnego dla zajmowanego siedliska i terenu. Przewidywane są tu metody ograniczające rozmiar usuwanego drzewostanu w postaci rębni złożonych, gdzie odsłonięciu mogą podlegać tylko niewielkie powierzchnie (nie dotyczy gospodarowania przy zakładaniu bloków upraw pochodnych). Okres odnowienia i przebudowy drzewostanu dostosowany jest do jego funkcji nieprzerwanej ochrony siedliska i określony jest na 20 - 50 lat. W ten sposób bez szkody dla środowiska zgodne są cele ochrony i oczekiwania społeczne.

6.- Lasy kluczowe dla społeczności lokalnej.

Są to lasy na terenie których znajdują się miejsca o szczególnym znaczeniu dla społeczności lokalnych. Zostały one zainwentaryzowane. Zasady gospodarowania polegają między innymi na uporządkowaniu starych cmentarzy, pojedynczych mogił, odsłonięciu zapomnianych kapliczek. Wycinanie drzew odbywa się po konsultacji z lokalnymi społecznościami lub bez takich konsultacji, gdy zadanie dotyczy likwidowania zagrożeń życia lub zdrowia użytkowników obiektów, lub jeżeli dotyczy zagrożeń w odniesieniu do samych obiektów.

resources-to-get

Asset Publisher Asset Publisher

Zurück

Lasy na nowe 100-lecie

18.04.2025 | Anna Choszcz-Sendrowska, rzeczniczka prasowa Lasów Państwowych

„Lasy na nowe 100-lecie” – leśnicy sadzą pół miliarda drzew rocznie

Aż 38% Polaków nie wie, że w miejsce pozyskanego drewna leśnicy sadzą nowe drzewa - wynika z badania PBS przeprowadzonego na zlecenie Lasów Państwowych. Tymczasem tylko w 2025 roku LP zaplanowały odnowienia na ogromną skalę – obejmą one setki tysięcy hektarów lasów w całym kraju. Łącznie zalesionych i odnowionych zostanie 55127 hektarów. Posadzonych zostanie pół miliarda drzew.

W ramach ogólnopolskiej akcji „Lasy na nowe 100-lecie” mieszkańcy całej Polski wspólnie z leśnikami sadzą nowe pokolenia drzew w różnych zakątkach kraju. Od pierwszego dnia wiosny wydarzenia odbywają się we wszystkich Regionalnych Dyrekcjach Lasów Państwowych, a udział w nich biorą uczniowie, harcerze, seniorzy, dziennikarze oraz rodziny z dziećmi. W niecały miesiąc ponad 20 tysięcy uczestników posadziło aż 700 tysięcy drzew. Łączna obsadzona powierzchnia to ponad 100 hektarów.

Akcja to nie tylko wspólne sadzenie – to także okazja do spotkania z przyrodą i rozmowy z leśnikami, którzy każdego dnia opiekują się lasami. Dla wielu uczestników to pierwszy krok do zrozumienia, czym naprawdę jest zrównoważona gospodarka leśna i jak wygląda ona w praktyce – z dala od mitów i stereotypów.

– Najlepiej przekonać się na miejscu, czym naprawdę zajmują się leśnicy. To nie są jacyś „producenci drewna”, tylko przyrodnicy, którzy każdego dnia planują, chronią i odnawiają lasy. Każdy, kto posadził z nami choć jedno drzewo, wie, ile wiedzy, pracy i zaangażowania za tym stoi – mówi Witold Koss, Dyrektor Generalny Lasów Państwowych. – Ta akcja to sposób, żeby pokazać, jak naprawdę wygląda nasza codzienność i zaprosić wszystkich do wspólnego działania – dodaje.

W obliczu postępujących zmian klimatu ważna jest różnorodność gatunkowa. Drzewa sadzone dziś muszą radzić sobie z suszą, silnym wiatrem i zagrożeniami biologicznymi – dlatego skład gatunkowy jest dobierany do lokalnych warunków siedliskowych, tak aby lasy były zdrowsze, bardziej odporne i trwałe.

Zrównoważona gospodarka leśna oznacza, że w miejscu każdego pozyskanego drzewa pojawiają się młode drzewka, a polskie lasy są jednymi z najzasobniejszych w Europie.

- Ostatnio dużo się mówiło tylko o tym, że Lasy Państwowe drzewa wycinają, że drzewa znikają z Polski, ale tak naprawdę okazuje się, że w miejsce tych wyciętych pojawia się mnóstwo nowych nasadzeń – powiedział Patryk Michalski dziennikarz Polskiego Radia w trakcie sadzenia w Nadleśnictwie Celestynów.

Lesistość Polski systematycznie rośnie i dziś przekracza 29%, co oznacza, że niemal jedna trzecia powierzchni kraju jest pokryta lasami. Od zakończenia II wojny światowej powierzchnia lasów w Polsce zwiększyła się o ponad 1,8 mln hektarów.

– Nauka przez bezpośrednie doświadczenie jest najlepsza. Takie akcje to moment, kiedy można skonfrontować swoje wyobrażenia z rzeczywistością. Wielu uczestników mówi wprost: „Nie wiedziałem, że to tak wygląda” – podkreśla dr hab. Maria Łoszewska-Ołowska z Uniwersytetu Warszawskiego, która sadziła „Las Na Nowe 100-lecie” w Celestynowie pod Warszawą.

Leśnicy odnawiają las zwyczajowo dwa razy w roku, na wiosnę i jesienią. Coraz większy udział (około 20%), w odnowieniach mają odnowienia naturalne, czyli takie, w których las odnawia się sam, z nasion okolicznych drzew. To rozwiązanie jest szczególnie cenne z przyrodniczego punktu widzenia. Dobór sadzonych gatunków nie jest przypadkowy – zależy od typu siedliska, gleby oraz dostępności wody. W jednych regionach dominuje sosna, w innych sadzi się więcej gatunków liściastych, jak dąb, buk czy lipa.

W niektórych nadleśnictwach sadzenia są już zakończone, w innych trwają. Osoby, które chciałyby dołączyć do akcji sadzenia lasów, mogą znaleźć informacje o najbliższych wydarzeniach na stronach internetowych regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych i swoich nadleśnictw.